Evlatlarımız bizler için çok önemli. Beden ve ruh sağlığı aynı paralelde yetişen bebek - çocuklar geleceğin sağlıklı ebeveynleri demek. Yeni doğan bebeğiniz özel veya genel ortalama 1 yıl içerisinde ( extra bir sağlık problemi olmadığı sürece ) çok sık hekim kontrolüne gider. Ayda 1 kez genel sağlık durumu, boy, kilo artışı, baş çevresi ölçümü, aşıları hekiminiz tarafından takip edilir. 1,5 - 2 yaş civarında tahmini olarak son kalan birkaç aşısı da bitecektir. 2,5 yaş civarında ise son dişlerinin çıkmasının ardından hekim ziyaretleriniz artık iyice seyrekleşmiş olacaktır.
3 yaşından sonra hem bebeğinizin büyümüş olması hem de büyümesiyle orantılı olarak mukavemet ve bünyesinin kuvvetlenmesiyle daha az hastalanır hale gelir. 3 - 5 yaş arası rahatsızlıkların başında soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonu, orta kulak iltihabı, alerjiler ve bulaşıcı çocuk hastalıkları gelebilir. Bu dönemden sonra artık eskisi gibi hasta olmadığı sürece ayda 1 kez kontrollere gitmesine gerek yoktur. Netten rahatlıkla bulabileceğiniz kız ve erkek bebekler için ayrı ayrı hazırlanmış olan boy - kilo takip tablolarından bebeğinizin gelişimini takip edebilirsiniz. Ancak yine de bu tablolar ya da tombik bebekler görmeye alışkın yaşlı ebeveynler referans değildir. Hekiminizin muayenesi sizin için referans olmalıdır. UNUTMAYIN her bebek kendine özgüdür. Boy, kilo ve motor gelişimleri başka bebeklerle değil de kendi içinde ölçülmelidir. Lütfen bebeklerimizi başka bebeklerle KIYASLAMAYALIM.
Bununla beraber 3 yaş sonrası ortalama 6 ayda bir yaptıracağınız kontroller bebeğinizin genel sağlık kotrolleri hakkında sizi yönlendirecektir. Baş çevresi ölçümü ve hekiminizin gerekli görmesi ya da sizin isteğiniz doğrultusunda yapılacak kan testiyle kansızlık vs. gibi durumlar için de ufak önlemler alınabilir.
Önce AŞILAR;
Hepatit B : Hepatit B aşısı
BCG : Verem Aşısı ( Basille Calmette - Guerin )
Da BT - İPA - hib : Difteri, Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio, Menenjit, Karma aşı
KPA : Konjuge Pnömokok ( Zatürre ) aşısı
KKK : Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak aşısı
OPA : Çocuk Felci ( Oral Polio ) aşısı
Td : Erişkin tipi Difteri, Tetanoz aşısı
R : Rapel ( Pekiştirme )
Yukarıdaki tabloda Sağlık Bakanlığı tarafından ülkemizde uygulanan aşı takvimini görmektesiniz. Büyütmek için lütfen üzerine tıklayınız. ( Fotoğraflar alıntıdır ). Devlete ait tüm sağlık kuruluşlarında aşıların tamamı ücretsiz olarak gerçekleştirilmektedir. Aşıların büyük bir kısmı tüm dünyada sağlık sistemiyle sonuna kadar övünebilecek kalitede olan bazı ülkelerin takvimiyle hemen hemen aynıdır. Bazı ufak farklarla tabii. Bazı Avrupa ülkelerinin yeni doğan zorunlu sağlık koşullarını ise gelecekte torunlarımız için umut edebiliyorum sadece.
HEPATİT A AŞISI : Devlet politikası tarafından 2012 yılından itibaren zorunlu hale gelen Hepatit A aşısı, bazı kurumlar tarafından hala yapılamayabiliyor. En büyük nedeni ise aşı temininin zorluğu. Hepatit B ve C aşısı konusunda bir sıkıntı yokken A ' da durum bu. Ben biraz da çok fazla önemsenmemesine bağlıyorum. Lütfen bebeğinizin aşı kartının hekiminizle konuşarak sorgulayınız ve kontrol ediniz. Size tüm bilgileri vermek zorundalar. Hepatit A aşısı 18 ve 24. aylarda olmak üzere 2 doz olarak aşı kartında uygulamaya alınmış ancak bebeğinizin aşılarını veye sadece Hepatit A aşısını kendiniz yaptırmak istiyorsanız 3. bir dozu daha ilave ederek 30, 36. ay arasında yaptırabilirsiniz.
PNÖMOKOK HASTALIKLARI AŞISI : Pnömokok, vücudun farklı bölgelerinde ciddi enfeksiyon hastalıklarına yol açan, orijinal adı STREPTOCOCOCUS PNEUMONİAE olan bir bakteri türüdür. Başlıca neden olduğu hastalıklar,
1 - ZATÜRRE,
2 - SİNÜZİT,
3 - MENENJİT,
4 - ORTA KULAK İLTİHABI,
5 - KAN İLTİHABI ' dır.
Pnömokok hastalıkları aşısı da bu 5 hastalığı kapsamaktadır. Pnömokok hastalıkları ile ilgili ayrıntılı bilgiyi buradan edinebilirsiniz.
2007 - 2008 yılları arasında sağlık bakanlığı SEN KORK PNÖMOKOK adı altında TV reklamlarıyla resmi bir bilinçlendirme politikası başlattı ancak beklenen ilgiyi görmedi. Bu aşamadan sonra Pnömokok aşısı, aşı takvimine eklendi ancak küçük bir farkla aşı söylenildiği gibi 5 hastalığı kapsamıyor. Yukarıdaki aşı takviminde Konjuge Pnömokok Aşısı olarak yer alan aşı sadece ZATÜRRE aşısını içerir. Bu durumda kalan 4 hastalık için kendi başımızın çaresine bakmamız gerekiyor.
PEKİ PNÖMOKOK HASTALIKLARI AŞISI ÇOCUĞUMUZA NE SAĞLAR ?
Ortalama 4 yaş sonrası ister evde olsun ister yuva, anaokulu vs. gitsin bebeğimiz iyice dışarı hayatına girmeye başlamıştır. Sizinle beraber sosyal ortamlarda bulunduğu sürelerde eskisine göre daha fazladır. Sizin eşliğinizde sokakta, parkta oynama zamanı fazlalaşmıştır. Bunlarla beraber yuva vs. gibi ortamlarda bulunan bebeklerin evde bulunan bebeklere göre hastalanma riski % 35 daha fazladır. Elbette ki bağışıklık sisteminin gelişmesi için belli bir orandaki basit bakteri ve enfeksiyonlara alışması gerekiyor. Basit soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonu, öksürük ve kulak enfeksiyonu dışında, bebeğiniz yılda 6 kezden fazla boğaz enfeksiyonu oluyorsa, kronik öksürük problemi varsa, özellikle erkek çocuklar kız çocuklara göre % 40 daha fazla akut ( hızlı başlayan - kısa süreli ) orta kulak enfeksiyonu ( otitis media ) olurlar. Ancak belli bir sayıdan sonra geçirilen akut orta kulak enfeksiyonu kronik ( sürekli - geçmeyen ) bir hale gelir ve antibiyotiklerden bile fayda görmez bir noktaya gelirsiniz. Sürekli antibiyotik kullanımının ise çocuklar üzerinde diş problemleri, asabiyet, istahsızlık, kabızlık ve daha birçok problem yarattığını ise pek çok anne biliyordur. Üst solunum yolu hastalıklarının neredeyse tamamı birbirini tetikler.
Bunun dışında kalan Menenjit ve Kan iltihabı gibi hastalıklar neredeyse ortaçağ hastalığı olmasına rağmen 21. yüzyılda ülkemizde tekrar hortlamış durumda ve korkulu rüya olmakta. Kişisel sağlık, temizlik, hijyen kurallarına uyulmadığı takdirde hastalıkları bir sağlık kurumundan almış olmak bile mümkün, ne yazık ki ülkemiz için çok üzücü bir nokta. Kayıtlara geçmemiz binlerce viral hastalık sahibi sayısı günden güne artmakta ve pek çok kişi kendinin, çocuğunun bile hasta olduğunu bilmemekte.
Pnömokok hastalıkları aşısı, çocuğunuzun büyüyerek kuvvetlenen bünyesinde soğuk algınlığı gibi basit hastalıkları bile daha kolay atlatmasını sağlar. Hastalığın ortalama 7 - 10 gün olan süresi 5 - 7 güne kadar kısalabilir. Hastalandığı zaman ateşi 38, 5 derece üzerine çıkmaz. Hastalandığı süre içerisinde sosyal aktivite ve diğer uğraşlarına daha rahat devam edebilir.
PNÖMOKOK HASTALIKLARI AŞISI NE ZAMAN VE KAÇ DOZ UYGULANIR ?
Pnömokok hastalıkları aşısı çocuklarda belli yaş aralıklarında belli dozlarda uygulanabilir. Bununla beraber 50 yaş üzeri yetişkinlere de uygulanabilir. Bebeklerde tavsiye edilen başlangıç bağışıklama serileri her biri 0,5 ml. aşıdan oluşan 3 dozdan oluşur. İlk doz genellikle 2. ayda verilir. Uygulamalar dozlar arasında genellikle 1 aylık aralıklar bırakılarak yapılmalıdır. İlk doz en erken 6 haftalık verilebilir. Yani 0 - 1 yaş arası bebeklerde 3 doz, 1 - 3 yaş arası bebeklerde her biri 0,5 ml. olan ve dozlar arasında 2 aylık ara bulunan 2 doz ve 3 - 5 yaş arası çocuklarda tek doz olarak uygulanır. Bebeğiniz, 5 yaşına kadar kadar yukarıdaki hastalıklardan orta kulak iltihabı, sinüzit, soğuk algınlığı gibi hastalıkları kronik olarak geçirmediyse pnömokok hastalıkları aşısını ortalama anaokulu yaşı ( tam anlamıyla kalabalık ortama girme yaşı da diyebiliriz ) olan 5 yaş civarından yaptırmanız daha mantıklı olabilir.
Tercih size kalmış tabii, aşı işi biraz pahalı ve zahmetli bir iş, amacım herhangi bir ilaç firmasının reklamını yapmak ya da siz sevgili okuyucularıma haddim olmayarak çocuklarınızı nasıl yetiştireceğinizi söylemek değil. Kendi tecrübelerimi sizlerle paylaşmak ve tıbbi bilgi birikimim doğrultusunda sağlıklı nesillerin yetişmesine yardımcı olmak. Pnömokok aşısını şu an ülkemize getiren tek ilaç firması bulunuyor. Ancak ben burada doğru olmayacağı için aşıyı getiren ilaç firmasının adını ve aşının adının vermiyorum. Çocuk hekimleri bu konuya hakimdir aşı adını ve firmasını bilirler. Bu konuda hekiminize danışarak gerekli bilgileri alabilirsiniz.
Yukarıda bahsettiğim her iki aşı da yapıldıktan sonra karma aşı vs. gibi bebeğinizi yıpratıcı etkiye sahip değildir. Sağlıklı bebek ve çocuklar mutlu, okul hayatında standart, basit hastalıklara bağlı neredeyse hiç devamsızlığı olmayan ve dolaylı olarak da mutlu ebeveynler demek. Yazımın 2. bölümünde diğer genel sağlık kontrollerine değineceğim, 2. bölümde görüşmek üzere.
Sağlıklı günler dileğiyle.........
Unutmadan, devam eden ilkbahar ( Anneler Günü ) çekilişi hala devam ediyor, katılmak isterseniz tık tık.
* Bu yazı şahsım tarafından derlenmiş olup, kişisel deneyim ve sabit tıp bilgi ve araştırmalarını içerir. Kopyalanması ve izinsiz kullanımının tespitinde yasal suç ve yaptırımlar uygulanır. Yazıdan yola çıkarak kendi araştırma ve derlemelerinizi yapabilme hakkınız bulunmaktadır.
3 yaşından sonra hem bebeğinizin büyümüş olması hem de büyümesiyle orantılı olarak mukavemet ve bünyesinin kuvvetlenmesiyle daha az hastalanır hale gelir. 3 - 5 yaş arası rahatsızlıkların başında soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonu, orta kulak iltihabı, alerjiler ve bulaşıcı çocuk hastalıkları gelebilir. Bu dönemden sonra artık eskisi gibi hasta olmadığı sürece ayda 1 kez kontrollere gitmesine gerek yoktur. Netten rahatlıkla bulabileceğiniz kız ve erkek bebekler için ayrı ayrı hazırlanmış olan boy - kilo takip tablolarından bebeğinizin gelişimini takip edebilirsiniz. Ancak yine de bu tablolar ya da tombik bebekler görmeye alışkın yaşlı ebeveynler referans değildir. Hekiminizin muayenesi sizin için referans olmalıdır. UNUTMAYIN her bebek kendine özgüdür. Boy, kilo ve motor gelişimleri başka bebeklerle değil de kendi içinde ölçülmelidir. Lütfen bebeklerimizi başka bebeklerle KIYASLAMAYALIM.
Bununla beraber 3 yaş sonrası ortalama 6 ayda bir yaptıracağınız kontroller bebeğinizin genel sağlık kotrolleri hakkında sizi yönlendirecektir. Baş çevresi ölçümü ve hekiminizin gerekli görmesi ya da sizin isteğiniz doğrultusunda yapılacak kan testiyle kansızlık vs. gibi durumlar için de ufak önlemler alınabilir.
3 - 5 yaş arasında ise çok fazla bilinmeyen, gözden kaçabilen birkaç sağlık önlemi ile bebeklerimizin daha sağlıklı bir hayatı olabilir. Burada anlatacaklarım anne - babaları huzursuz etmek, pipirikli bir hale getirmek veya en ufak bir durumdan şüphelenmeleri değil. Evet onları çok sever ve her türlü kötü durumdan korumak isteriz hele de uzun sürelerden sonra bebek sahibi olduysak ama kavanozda çocuk yetiştirmek gibi bir mantık da doğru değil. Bu noktada önemli olan çocuklarımızla ilgili bir durumun önceden tedbirini alarak bazı hastalıklara karşı erken teşhis sağlamak, onların ve dolayısıyla da ebeveynlerin sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlamaktır.
Önce AŞILAR;
Hepatit B : Hepatit B aşısı
BCG : Verem Aşısı ( Basille Calmette - Guerin )
Da BT - İPA - hib : Difteri, Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio, Menenjit, Karma aşı
KPA : Konjuge Pnömokok ( Zatürre ) aşısı
KKK : Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak aşısı
OPA : Çocuk Felci ( Oral Polio ) aşısı
Td : Erişkin tipi Difteri, Tetanoz aşısı
R : Rapel ( Pekiştirme )
Yukarıdaki tabloda Sağlık Bakanlığı tarafından ülkemizde uygulanan aşı takvimini görmektesiniz. Büyütmek için lütfen üzerine tıklayınız. ( Fotoğraflar alıntıdır ). Devlete ait tüm sağlık kuruluşlarında aşıların tamamı ücretsiz olarak gerçekleştirilmektedir. Aşıların büyük bir kısmı tüm dünyada sağlık sistemiyle sonuna kadar övünebilecek kalitede olan bazı ülkelerin takvimiyle hemen hemen aynıdır. Bazı ufak farklarla tabii. Bazı Avrupa ülkelerinin yeni doğan zorunlu sağlık koşullarını ise gelecekte torunlarımız için umut edebiliyorum sadece.
HEPATİT A AŞISI : Devlet politikası tarafından 2012 yılından itibaren zorunlu hale gelen Hepatit A aşısı, bazı kurumlar tarafından hala yapılamayabiliyor. En büyük nedeni ise aşı temininin zorluğu. Hepatit B ve C aşısı konusunda bir sıkıntı yokken A ' da durum bu. Ben biraz da çok fazla önemsenmemesine bağlıyorum. Lütfen bebeğinizin aşı kartının hekiminizle konuşarak sorgulayınız ve kontrol ediniz. Size tüm bilgileri vermek zorundalar. Hepatit A aşısı 18 ve 24. aylarda olmak üzere 2 doz olarak aşı kartında uygulamaya alınmış ancak bebeğinizin aşılarını veye sadece Hepatit A aşısını kendiniz yaptırmak istiyorsanız 3. bir dozu daha ilave ederek 30, 36. ay arasında yaptırabilirsiniz.
PNÖMOKOK HASTALIKLARI AŞISI : Pnömokok, vücudun farklı bölgelerinde ciddi enfeksiyon hastalıklarına yol açan, orijinal adı STREPTOCOCOCUS PNEUMONİAE olan bir bakteri türüdür. Başlıca neden olduğu hastalıklar,
1 - ZATÜRRE,
2 - SİNÜZİT,
3 - MENENJİT,
4 - ORTA KULAK İLTİHABI,
5 - KAN İLTİHABI ' dır.
Pnömokok hastalıkları aşısı da bu 5 hastalığı kapsamaktadır. Pnömokok hastalıkları ile ilgili ayrıntılı bilgiyi buradan edinebilirsiniz.
2007 - 2008 yılları arasında sağlık bakanlığı SEN KORK PNÖMOKOK adı altında TV reklamlarıyla resmi bir bilinçlendirme politikası başlattı ancak beklenen ilgiyi görmedi. Bu aşamadan sonra Pnömokok aşısı, aşı takvimine eklendi ancak küçük bir farkla aşı söylenildiği gibi 5 hastalığı kapsamıyor. Yukarıdaki aşı takviminde Konjuge Pnömokok Aşısı olarak yer alan aşı sadece ZATÜRRE aşısını içerir. Bu durumda kalan 4 hastalık için kendi başımızın çaresine bakmamız gerekiyor.
PEKİ PNÖMOKOK HASTALIKLARI AŞISI ÇOCUĞUMUZA NE SAĞLAR ?
Ortalama 4 yaş sonrası ister evde olsun ister yuva, anaokulu vs. gitsin bebeğimiz iyice dışarı hayatına girmeye başlamıştır. Sizinle beraber sosyal ortamlarda bulunduğu sürelerde eskisine göre daha fazladır. Sizin eşliğinizde sokakta, parkta oynama zamanı fazlalaşmıştır. Bunlarla beraber yuva vs. gibi ortamlarda bulunan bebeklerin evde bulunan bebeklere göre hastalanma riski % 35 daha fazladır. Elbette ki bağışıklık sisteminin gelişmesi için belli bir orandaki basit bakteri ve enfeksiyonlara alışması gerekiyor. Basit soğuk algınlığı, boğaz enfeksiyonu, öksürük ve kulak enfeksiyonu dışında, bebeğiniz yılda 6 kezden fazla boğaz enfeksiyonu oluyorsa, kronik öksürük problemi varsa, özellikle erkek çocuklar kız çocuklara göre % 40 daha fazla akut ( hızlı başlayan - kısa süreli ) orta kulak enfeksiyonu ( otitis media ) olurlar. Ancak belli bir sayıdan sonra geçirilen akut orta kulak enfeksiyonu kronik ( sürekli - geçmeyen ) bir hale gelir ve antibiyotiklerden bile fayda görmez bir noktaya gelirsiniz. Sürekli antibiyotik kullanımının ise çocuklar üzerinde diş problemleri, asabiyet, istahsızlık, kabızlık ve daha birçok problem yarattığını ise pek çok anne biliyordur. Üst solunum yolu hastalıklarının neredeyse tamamı birbirini tetikler.
Bunun dışında kalan Menenjit ve Kan iltihabı gibi hastalıklar neredeyse ortaçağ hastalığı olmasına rağmen 21. yüzyılda ülkemizde tekrar hortlamış durumda ve korkulu rüya olmakta. Kişisel sağlık, temizlik, hijyen kurallarına uyulmadığı takdirde hastalıkları bir sağlık kurumundan almış olmak bile mümkün, ne yazık ki ülkemiz için çok üzücü bir nokta. Kayıtlara geçmemiz binlerce viral hastalık sahibi sayısı günden güne artmakta ve pek çok kişi kendinin, çocuğunun bile hasta olduğunu bilmemekte.
Pnömokok hastalıkları aşısı, çocuğunuzun büyüyerek kuvvetlenen bünyesinde soğuk algınlığı gibi basit hastalıkları bile daha kolay atlatmasını sağlar. Hastalığın ortalama 7 - 10 gün olan süresi 5 - 7 güne kadar kısalabilir. Hastalandığı zaman ateşi 38, 5 derece üzerine çıkmaz. Hastalandığı süre içerisinde sosyal aktivite ve diğer uğraşlarına daha rahat devam edebilir.
PNÖMOKOK HASTALIKLARI AŞISI NE ZAMAN VE KAÇ DOZ UYGULANIR ?
Pnömokok hastalıkları aşısı çocuklarda belli yaş aralıklarında belli dozlarda uygulanabilir. Bununla beraber 50 yaş üzeri yetişkinlere de uygulanabilir. Bebeklerde tavsiye edilen başlangıç bağışıklama serileri her biri 0,5 ml. aşıdan oluşan 3 dozdan oluşur. İlk doz genellikle 2. ayda verilir. Uygulamalar dozlar arasında genellikle 1 aylık aralıklar bırakılarak yapılmalıdır. İlk doz en erken 6 haftalık verilebilir. Yani 0 - 1 yaş arası bebeklerde 3 doz, 1 - 3 yaş arası bebeklerde her biri 0,5 ml. olan ve dozlar arasında 2 aylık ara bulunan 2 doz ve 3 - 5 yaş arası çocuklarda tek doz olarak uygulanır. Bebeğiniz, 5 yaşına kadar kadar yukarıdaki hastalıklardan orta kulak iltihabı, sinüzit, soğuk algınlığı gibi hastalıkları kronik olarak geçirmediyse pnömokok hastalıkları aşısını ortalama anaokulu yaşı ( tam anlamıyla kalabalık ortama girme yaşı da diyebiliriz ) olan 5 yaş civarından yaptırmanız daha mantıklı olabilir.
Tercih size kalmış tabii, aşı işi biraz pahalı ve zahmetli bir iş, amacım herhangi bir ilaç firmasının reklamını yapmak ya da siz sevgili okuyucularıma haddim olmayarak çocuklarınızı nasıl yetiştireceğinizi söylemek değil. Kendi tecrübelerimi sizlerle paylaşmak ve tıbbi bilgi birikimim doğrultusunda sağlıklı nesillerin yetişmesine yardımcı olmak. Pnömokok aşısını şu an ülkemize getiren tek ilaç firması bulunuyor. Ancak ben burada doğru olmayacağı için aşıyı getiren ilaç firmasının adını ve aşının adının vermiyorum. Çocuk hekimleri bu konuya hakimdir aşı adını ve firmasını bilirler. Bu konuda hekiminize danışarak gerekli bilgileri alabilirsiniz.
Yukarıda bahsettiğim her iki aşı da yapıldıktan sonra karma aşı vs. gibi bebeğinizi yıpratıcı etkiye sahip değildir. Sağlıklı bebek ve çocuklar mutlu, okul hayatında standart, basit hastalıklara bağlı neredeyse hiç devamsızlığı olmayan ve dolaylı olarak da mutlu ebeveynler demek. Yazımın 2. bölümünde diğer genel sağlık kontrollerine değineceğim, 2. bölümde görüşmek üzere.
Sağlıklı günler dileğiyle.........
Unutmadan, devam eden ilkbahar ( Anneler Günü ) çekilişi hala devam ediyor, katılmak isterseniz tık tık.
* Bu yazı şahsım tarafından derlenmiş olup, kişisel deneyim ve sabit tıp bilgi ve araştırmalarını içerir. Kopyalanması ve izinsiz kullanımının tespitinde yasal suç ve yaptırımlar uygulanır. Yazıdan yola çıkarak kendi araştırma ve derlemelerinizi yapabilme hakkınız bulunmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder